Για τέταρτη φορά μέσα σε 35 χρόνια, μια ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να ρυθμίσει το πεδίο της περιφερειακής τηλεόρασης, αυτή τη φορά μέσω του νομοσχεδίου που παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο υπό τον βαρύγδουπο τίτλο «Αδειοδότηση παρόχων περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης περιφερειακής εμβέλειας και λοιπές διατάξεις».

Πίσω από τα λόγια περί «νομιμότητας», «ποιοτικού περιεχομένου» και «ενίσχυσης της ελληνικής περιφέρειας», κρύβεται μια θλιβερή πραγματικότητα: για ακόμη μία φορά, η πολιτεία επιλέγει να κρατά σε ομηρία υγιείς, βιώσιμες επιχειρήσεις που εδώ και δεκαετίες υπηρετούν τις τοπικές κοινωνίες, δίνουν βήμα στις φωνές της περιφέρειας και λειτουργούν σε ένα περιβάλλον παρατεταμένης θεσμικής αβεβαιότητας.

Τέταρτη φορά... με τους ίδιους φόβους

Το αφήγημα περί «οριστικής ρύθμισης» δεν είναι καινούργιο. Αντιθέτως, επαναλαμβάνεται μονότονα από τις εκάστοτε κυβερνήσεις που επιχειρούν να «νοικοκυρέψουν» τον χώρο των ΜΜΕ:

• Το 1997 (Κυβέρνηση Σημίτη), η πρώτη απόπειρα αδειοδότησης ναυάγησε.

• Το 2003 (Κυβέρνηση Σημίτη), η διαδικασία ακυρώθηκε πριν καν ξεκινήσει.

• Το 2015–2016 (Κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου), ο λεγόμενος «Νόμος Παππά» προέβλεπε δημοπρασία αδειών, μια διαδικασία που κρίθηκε αντισυνταγματική και τελικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ για τα περιφερειακά κανάλια.

• Και τώρα, το 2025 (Κυβέρνηση Μητσοτάκη), ερχόμαστε στην τέταρτη απόπειρα, με τις ίδιες μεγάλες υποσχέσεις.

Όλα αυτά, ενώ οι 86 περιφερειακοί τηλεοπτικοί σταθμοί συνεχίζουν να λειτουργούν με το καθεστώς της «νόμιμης λειτουργίας», εγγεγραμμένοι σε ειδικό μητρώο του ΕΣΡ, σε ένα μεταβατικό καθεστώς που —όπως όλα τα «προσωρινά» στην Ελλάδα— έγινε μόνιμο.

Μόνιμη προσωρινότητα = μόνιμη εξάρτηση

Η πολυετής καθυστέρηση στην οριστική αδειοδότηση δεν είναι απλώς μια τυπική εκκρεμότητα. Είναι ένα εργαλείο ελέγχου.

Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται δεκαετίες, πληρώνουν φόρους, προσφέρουν θέσεις εργασίας και αναδεικνύουν την τοπική φωνή, παραμένουν σε θεσμικό «γκρίζο», χωρίς καμία εγγύηση ότι αύριο δεν θα αποκλειστούν με μια κυβερνητική υπογραφή ή μια αυθαίρετη ερμηνεία των νέων κανόνων.

Η νέα «διαφανής» διαδικασία αδειοδότησης, όσο κι αν επιχειρεί να παρουσιαστεί ως φιλοεπιχειρηματική, εισάγει φίλτρα και κανόνες που παραμένουν στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης.

Πίσω από τις δηλώσεις για «ποιοτικό περιεχόμενο» και «λογοδοσία», κρύβεται ο κίνδυνος πολιτικού ελέγχου του τηλεοπτικού χάρτη.

Τα περιφερειακά κανάλια δεν είναι «προβληματικά»

Η κυβέρνηση εμφανίζει τους περιφερειακούς σταθμούς περίπου ως έναν άναρχο χώρο που πρέπει να εξυγιανθεί. Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.

Πολλοί από αυτούς τους σταθμούς έχουν αποδείξει εδώ και χρόνια τη βιωσιμότητα, την εγκυρότητα και την κοινωνική τους απήχηση.

Λειτουργούν με όρους αγοράς, χωρίς κρατικές ενισχύσεις, με μικρές τοπικές ομάδες και ανθρώπους που γνωρίζουν τα προβλήματα της περιοχής — και δίνουν φωνή σε πολίτες που μένουν αόρατοι από τα μέσα πανελλαδικής εμβέλειας.

Αντί να επιβραβεύσει αυτή την πραγματικότητα, η πολιτεία ετοιμάζεται για ακόμα μία φορά να επιβάλει μια καθολική «από τα πάνω» ρύθμιση, αγνοώντας το τοπικό οικοσύστημα και αντιμετωπίζοντας τους σταθμούς αυτούς ως αριθμούς και αρχεία Excel.

Η «ρύθμιση» ως άλλοθι αποκλεισμών;

Η κατάργηση του νόμου 4339/2015 και της δημοπρασίας αδειών συνοδεύεται από μια σειρά ασαφών όρων: ποιο είναι το ύψος του «συμβολικού» κόστους εποπτείας; Ποια είναι τα όρια στην «δικτύωση»; Με ποια κριτήρια θα κρίνονται επαρκείς οι «προϋποθέσεις» συμμετοχής;

Όλα αυτά δεν είναι τεχνικά ζητήματα· είναι τα πραγματικά εργαλεία με τα οποία μπορεί να εξαιρεθεί ένας σταθμός από τη νέα πραγματικότητα — με πρόσχημα τον εξορθολογισμό.

Συμπέρασμα: Σχέδιο ή μηχανισμός ελέγχου;

Η αδειοδότηση των περιφερειακών καναλιών θα έπρεπε να αποτελεί ένα εργαλείο ενίσχυσης της ελευθερίας του λόγου, της πολυφωνίας και της δημοκρατίας στην ελληνική περιφέρεια.

Αντιθέτως, το νέο πλαίσιο απειλεί να γίνει άλλη μια ευκαιρία ελέγχου, φιλτραρίσματος και φίμωσης των ανεξάρτητων φωνών.

Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να ενισχύσει τις υγιείς επιχειρήσεις, να διασφαλίσει θέσεις εργασίας και να ενδυναμώσει τη φωνή των τοπικών κοινωνιών, δεν αρκεί να δημιουργεί νέους φακέλους και πλατφόρμες.

Χρειάζεται πρώτα να αποδείξει ότι δεν χρησιμοποιεί την «ρύθμιση» ως μοχλό εξάρτησης. Και μέχρι τώρα, δεν το έχει καταφέρει.

      Ακολουθήστε μας και στο twitter!     

• Facebook