Με διάθεση να περιγράψει ένα «όραμα» για την τοπική αυτοδιοίκηση ανέβηκε στο βήμα του συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), ο δήμαρχος Παλλήνης, Χρήστος Αηδόνης.

Όμως η ομιλία του, παρά τον εντυπωσιακό της όγκο, έμοιαζε περισσότερο με ευχολόγιο παρά με ρεαλιστική αποτίμηση της σημερινής κατάστασης.

Από την αρχή, ο δήμαρχος μίλησε για τις δυσκολίες του ρόλου του και για το «καθημερινό μαρτύριο» της τοπικής διακυβέρνησης, σε μια προσπάθεια να παρουσιάσει τον εαυτό του και τους συναδέλφους του ως «ήρωες της διοίκησης».

Η αυτοαναφορικότητα αυτή έθεσε εξαρχής ένα τόνο αμυντικό, σχεδόν μελοδραματικό — περισσότερο εξομολόγηση παρά πολιτική τοποθέτηση.

Ευρώπη στα λόγια, όχι στην πράξη

Ο κ. Αηδόνης κάλεσε τους συνέδρους να «φανταστούν μια Ελλάδα σαν τη Γερμανία, τη Γαλλία ή τη Δανία», όπου οι δήμοι έχουν πραγματική εξουσία και διαχειρίζονται το 10-15% του ΑΕΠ.

Μόνο που η σύγκριση φάνηκε να αγνοεί εντελώς την ελληνική πραγματικότητα: τη χρόνια κακοδιοίκηση, την έλλειψη μηχανισμών ελέγχου, αλλά και το γεγονός ότι πολλοί δήμοι δυσκολεύονται ακόμα και να συντάξουν ολοκληρωμένο προϋπολογισμό.

Ο δήμαρχος Παλλήνης μίλησε για «προληπτικούς ελέγχους που παραλύουν τους δήμους», ζητώντας την πλήρη κατάργησή τους, αλλά χωρίς να εξηγεί ποιος θα εγγυηθεί τη διαφάνεια και τη νομιμότητα στη διαχείριση δημόσιου χρήματος.

Επικαλέστηκε «ευρωπαϊκά πρότυπα», όμως φάνηκε να παραβλέπει πως στις ίδιες αυτές χώρες που θαυμάζει, οι μηχανισμοί ελέγχου και λογοδοσίας λειτουργούν απαρέγκλιτα και σε βάθος.

Μεταρρύθμιση στα χαρτιά

Ανάμεσα στα «μεγάλα λόγια» για συνταγματική κατοχύρωση της αυτοδιοίκησης, fast-track διαδικασίες και δείκτες απόδοσης, η ομιλία του κ. Αηδόνης έδειξε να αποφεύγει το βασικό: πώς θα αποκτήσουν οι ελληνικοί δήμοι την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα που απαιτείται για τέτοια θεσμική ενδυνάμωση.

Η πρόταση για «fast-track εγκρίσεις έργων» ακούστηκε ωραία, αλλά άφησε ανοιχτό το ερώτημα αν ο δρόμος προς τη διαφάνεια περνά μέσα από τη βιασύνη και την απουσία ελέγχου.

Όταν ο ίδιος επικαλέστηκε το παράδειγμα ενός επικίνδυνου δρόμου που «χρειάζεται άμεση παρέμβαση», ο τόνος του θύμιζε περισσότερο προεκλογική ρητορική παρά νηφάλια θεσμική ανάλυση.

Η αναφορά του σε «ευρωπαϊκές πρακτικές» ακουγόταν γενικόλογη, χωρίς κανένα συγκεκριμένο σχέδιο εφαρμογής.

Οι «άλλοι φταίνε» και η αιώνια ελληνική δικαιολογία

Στο τέλος, ο κ. Αηδόνης βρήκε και τον ένοχο για την κακή απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων: όχι τους δήμους, αλλά «το σύστημα». Οι θεσμικές καθυστερήσεις, οι διαδικασίες, η γραφειοκρατία — όλοι, εκτός από τους ίδιους τους αιρετούς.

Η επίκληση «εξωτερικών εμποδίων» ήταν η γνωστή, ασφαλής οδός για να μην αγγίξει κανείς τα βαθύτερα προβλήματα: την έλλειψη επάρκειας, την αδυναμία στρατηγικού σχεδιασμού, τη φοβία απέναντι στη λογοδοσία.

Μια ομιλία χωρίς έδαφος

Παρά την προσπάθειά του να δώσει ευρωπαϊκό αέρα και να μιλήσει για «τοπική αυτοδιοίκηση ως λύση, όχι ως πρόβλημα», η ομιλία του δημάρχου Παλλήνης άφησε την αίσθηση μιας πολιτικής φούσκας. Μεγάλες κουβέντες, μικρή επαφή με την πραγματικότητα.

Η αναφορά σε «10% του κρατικού προϋπολογισμού για τους δήμους» μπορεί να ακούστηκε ευχάριστη, αλλά χωρίς σαφή μηχανισμό διαχείρισης, κινδυνεύει να μεταφραστεί σε περισσότερο χρήμα για το ίδιο αναποτελεσματικό σύστημα.

Συμπέρασμα

Η ομιλία του Χρήστου Αηδόνη στο συνέδριο της ΚΕΔΕ θα μπορούσε να είναι μια αφετηρία σοβαρής συζήτησης για τη θεσμική ανασυγκρότηση της αυτοδιοίκησης.

Αντί γι’ αυτό, έμοιαζε περισσότερο με έκθεση ιδεών: φιλόδοξη στη ρητορική, επιφανειακή στην ουσία και αποκομμένη από τα πραγματικά προβλήματα των δήμων.

Σε μια εποχή που η κοινωνία ζητά λογοδοσία, ρεαλισμό και έργο, η επίκληση «ευρωπαϊκών προτύπων» χωρίς προϋποθέσεις ακούγεται περισσότερο ως άλλοθι παρά ως όραμα.

      Ακολουθήστε μας και στο twitter!     

• Facebook