Μια ιδιαίτερα αιχμηρή ερώτηση απευθύνει η δημοτική σύμβουλος της παράταξης «Αλλάζουμε», Αθηνά Κιούση προς τον δήμαρχο Κρωπίας, Δημήτρη Κιούση, στο πλαίσιο της λογοδοσίας της δημοτικής αρχής κατά τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου στις 24 Σεπτεμβρίου.

Το ζήτημα αφορά τον μη χαρακτηρισμό του Κορωπίου ως «μαρτυρικής πόλης», λίγες ημέρες πριν συμπληρωθούν 81 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της 9ης Οκτωβρίου 1944, όταν οι ναζιστικές δυνάμεις κατέκαψαν την πόλη στις τελευταίες μέρες της Κατοχής.

Η κα Κιούση υπενθυμίζει ότι το δημοτικό συμβούλιο έχει λάβει δύο σχετικές αποφάσεις:

• το 2011 (275/2011), όπου αποφάσισε την ανακήρυξη της πόλης ως «μαρτυρικής»,
• και το 2020 (80/2020), όταν, με καθυστέρηση εννέα ετών, αποφάσισε να καταθέσει επίσημη αίτηση προς το Υπουργείο Εσωτερικών.

Ωστόσο, όπως σημειώνει, οι δημοτικοί σύμβουλοι δεν ενημερώθηκαν ποτέ για τα στοιχεία που συνόδευαν εκείνη την αίτηση.

Η διαδικασία προχώρησε μόλις τον Οκτώβριο του 2024, όταν συγκροτήθηκε η αρμόδια τριμελής επιτροπή του υπουργείου Εσωτερικών για τον χαρακτηρισμό μαρτυρικών πόλεων και χωριών.

Η επιτροπή εξέτασε και το αίτημα του Κορωπίου, πλην όμως η πόλη δεν περιλήφθηκε στο Προεδρικό Διάταγμα 71/2025 (ΦΕΚ 146 Α’), που δημοσιεύτηκε φέτος και αναγνωρίζει επισήμως τους νέους «μαρτυρικούς τόπους».

Με αυτά τα δεδομένα, η δημοτική σύμβουλος θέτει δημόσια τρία καίρια ερωτήματα προς τον δήμαρχο:

• Γιατί απορρίφθηκε η αίτηση του Κορωπίου από την επιτροπή;
• Υπήρξαν λάθη ή παραλείψεις από την πλευρά του δήμου;
• Και γιατί το δημοτικό συμβούλιο δεν ενημερώθηκε έγκαιρα, παρότι η απόρριψη είναι γνωστή εδώ και μήνες;

Η συζήτηση για το «χαμένο» καθεστώς της μαρτυρικής πόλης αγγίζει όχι μόνο τη διαχείριση της δημοτικής αρχής, αλλά και τη συλλογική μνήμη του Κορωπίου: αν η τοπική αυτοδιοίκηση απέτυχε να τεκμηριώσει επαρκώς τα γεγονότα του 1944, η πόλη μένει σήμερα εκτός του επίσημου καταλόγου των τόπων που η Πολιτεία αναγνωρίζει ως μαρτυρικούς.

Η σοκαριστική αυτή εξέλιξη γεννά πλήθος ερωτημάτων αφού το ελληνικό κράτος δεν αναγνωρίζει, δυστυχώς, την εκτέλεση, στις 9 Οκτωβρίου 1944, 47 Ελλήνων ανδρών και γυναικών και την πυρπόληση 400 σπιτιών και οικημάτων, εξαιτίας επίθεσης ανταρτών εναντίον γερμανικού οχήματος τρία χλμ. μακριά από την πόλη που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πέντε Γερμανών στρατιωτικών, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά έγγραφο δικογραφίας της εισαγγελίας Μονάχου της τότε Δυτ. Γερμανίας που αποκάλυψε στην έρευνά της το 2019, η Ομάδα Ιστορικής Έρευνας η οποία είχε συγκροτηθεί από διακεκριμένους πολίτες με ουσιαστική γνώση επιστημονικής έρευνας (Διαβάστε σχετικά εδώ).

Και σίγουρα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον η απάντηση που θα δώσει στο πλαίσιο της συνεδρίασης λογοδοσίας, ο δήμαρχος Κρωπίας.

Πώς μια πόλη ή χωριό αναγνωρίζεται ως «μαρτυρικό»

Ο θεσμός των μαρτυρικών πόλεων και χωριών καθιερώθηκε θεσμικά με τον νόμο 2503/1997 και συγκεκριμένα με την παράγραφο 5 του άρθρου 18.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, μια κοινότητα μπορεί να αναγνωριστεί ως μαρτυρική εφόσον έχει υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές κατά τη διάρκεια της κατοχής 1941-1944 και της αντίστασης απέναντι στις δυνάμεις κατοχής.

Η διαδικασία δεν είναι τυπική ούτε απλή. Συγκροτείται τριμελής επιτροπή με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών.

Στην επιτροπή μετέχουν ένας καθηγητής Νεοελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ένας εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος (ΚΕΔΚΕ) και ο προϊστάμενος της αρμόδιας διεύθυνσης του υπουργείου Εσωτερικών, με γραμματειακή υποστήριξη υπαλλήλου του υπουργείου.

Η επιτροπή αυτή εξετάζει τα ιστορικά στοιχεία που προσκομίζει η τοπική κοινωνία –μαρτυρίες, αρχειακό υλικό, τεκμηρίωση θυμάτων και καταστροφών– και καταθέτει αιτιολογημένη πρόταση.

Εφόσον η εισήγηση εγκριθεί, ο χαρακτηρισμός ολοκληρώνεται με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται κατόπιν πρότασης του Υπουργού Εσωτερικών και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Στην πράξη, τα κριτήρια είναι τρία:

• Να έχουν υπάρξει ανθρώπινες απώλειες (εκτελέσεις, βασανιστήρια, θάνατοι αμάχων).
• Να έχουν σημειωθεί εκτεταμένες υλικές καταστροφές σε υποδομές και περιουσίες.
• Να υπάρχει ιστορική τεκμηρίωση που αποδεικνύει ότι τα γεγονότα συνδέονται με την κατοχική περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Με τον τρόπο αυτό, η πολιτεία δεν αρκείται σε μια τυπική αναφορά, αλλά αναγνωρίζει θεσμικά τις τοπικές κοινωνίες που πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος και καταστροφής στην Κατοχή, εντάσσοντάς τες στον επίσημο κατάλογο των «μαρτυρικών» τόπων.

Δείτε παρακάτω το Προεδρικό Διάταγμα όπως δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στο οποίο αγνοείται η θυσία του Κορωπίου: 

      Ακολουθήστε μας και στο twitter!     

• Facebook