Με μια παρέμβαση υψηλού πολιτικού και τεχνοκρατικού φορτίου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος μίλησε στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της παρουσίασης του νέου βιβλίου του Τάσου Γιαννίτση «Ελλάδα 1953-2024. Χρόνος και πολιτική οικονομία».
Η ομιλία του πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης κινήθηκε μακριά από την τρέχουσα μικροπολιτική ατζέντα και έθεσε το ζήτημα της «διακυβερνησιμότητας» της χώρας σε θεσμικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
«Πριν από έναν μήνα είχα πει πως η χώρα είναι μη διακυβερνήσιμη», υπενθύμισε, διευκρινίζοντας ότι αυτό δεν οφείλεται στην απουσία κυβέρνησης: «Κυβέρνηση υπάρχει, νόμιμη, συνταγματική, με επαρκή κοινοβουλευτική πλειοψηφία».
Το πρόβλημα, όπως το περιέγραψε, δεν βρίσκεται στο τυπικό επίπεδο της εξουσίας αλλά στη δυνατότητα του πολιτικού συστήματος –και κυρίως της κοινωνίας– να λειτουργήσει με σταθερότητα και προοπτική.
«Το ερώτημα είναι αν η κοινωνία θέλει να καταστεί διακυβερνήσιμη»
Ο κ. Βενιζέλος έστρεψε το βλέμμα του σε μια ευρύτερη κρίση κοινωνικής συνοχής.
Μίλησε για «εσωτερική συναίνεση», «συμπεριληπτικότητα» και «όρους συνύπαρξης» που δεν έχουν διασφαλιστεί, ενώ σημείωσε πως η αγορά, ο επιχειρηματικός κόσμος και οι κοινωνικοί εταίροι δεν δείχνουν διάθεση να συμβάλουν σε κοινές εθνικές στοχεύσεις.
Όλα αυτά, είπε, συνδέονται με την ικανότητα της χώρας να συγκροτήσει θεμελιώδεις συναινέσεις στα πεδία της εξωτερικής πολιτικής και της ασφάλειας.
Οι προβλέψεις που «δεν επιτρέπουν στη χώρα να νιώθει ασφαλής»
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στα στοιχεία του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου 2026–2029, το οποίο εγκρίθηκε μόλις την Παρασκευή από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Ένα πλαίσιο που, όπως είπε, «υπερβαίνει τον εκλογικό ορίζοντα» και άρα δεσμεύει τη χώρα ανεξαρτήτως κυβερνητικών αλλαγών.
Παρέθεσε τις προβλέψεις για την αύξηση του ΑΕΠ, που εμφανίζουν συνεχή υποχώρηση:
- 2026: 2,4%
• 2027: 1,7%
• 2028: 1,6%
• 2029: 1,3%
Αντίστοιχη πτωτική πορεία καταγράφεται και στην ιδιωτική κατανάλωση, ενώ εντυπωσιακά αρνητική είναι η τάση των επενδύσεων.
Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου, μετά το τέλος της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης το 2026, καταρρέει:
- 2026: 10,2%
• 2027: 4,1%
• 2028: 0,9%
• 2029: 0,8%
«Αυτή είναι η επίσημη πρόγνωση για το μέλλον της χώρας», σχολίασε, προσθέτοντας πως η Ελλάδα «υπνοβατεί» και δεν έχει συνειδητοποιήσει τη θέση της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Ταυτόχρονα ανέδειξε τα χρόνια δομικά προβλήματα: ανταγωνιστικότητα, παραγωγικότητα και, κυρίως, το δημογραφικό.
Δημογραφικό και μεταναστευτική πολιτική ως οι «σιωπηλοί» καταλύτες της ανάπτυξης
Κατά τον Βενιζέλο, η συρρίκνωση του πληθυσμού υπονομεύει τις μακροπρόθεσμες προβολές της οικονομίας.
«Όταν δεν έχεις πληθυσμό ή έχεις προοπτική μείωσης, είναι φυσικό ο ρυθμός ανάπτυξης να κινείται κοντά στο 1% — και πολύ είναι», είπε.
Επισήμανε μάλιστα ότι η δημόσια συζήτηση παραμένει προσκολλημένη στην οικογενειακή πολιτική, ενώ ουσιαστικά απουσιάζει ο διάλογος για μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική.
Την εικόνα συμπληρώνει ο σταθερός πληθωρισμός (2,2%–2,3%) και μια αγορά εργασίας που «δεν προβλέπεται να αλλάξει», με την ανεργία να παραμένει σταθερά γύρω στο 8%.
«Θα το αντιμετωπίσουμε παθητικά;»
Ο κ. Βενιζέλος κάλεσε σε μια νέα ποιότητα δημόσιας συζήτησης, μακριά από την περιγραφή των προβλημάτων και πιο κοντά σε μια ουσιαστική, στρατηγική αναθεώρηση.
«Πρέπει να συζητήσουμε με άλλους όρους», τόνισε, πριν επανέλθει στην αφετηριακή του διάγνωση: «Η χώρα είναι μη διακυβερνήσιμη – και αυτό πιστοποιείται από τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό προγραμματισμό. Διότι αυτό το πλαίσιο δεν επιτρέπει στη χώρα να νιώθει ασφαλής και βιώσιμη μέσα στις σημερινές συνθήκες και την παγκόσμια πρόγνωση που βλέπουν όλοι “δια γυμνού οφθαλμού”».
