Μια μάχη χαμένη στην πορεία του χρόνου αλλά ιδιαίτερα σημαντική για την απελευθέρωση της Αττικής από τους Τούρκους, έφερε στο φως της έρευνας ο κορυφαίος εικαστικός και λαογράφος των Μεσογείων, Γιάννης Πρόφης.

Παράλληλα προχώρησε σε μια ιδιαίτερα επίπονη προσπάθεια να απεικονίσει ζωγραφικά τη μάχη του Θήτη η οποία διεξήχθη στις 8 Ιουλίου 1826 και αποτελεί την κορυφαία ίσως στιγμή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του '21 στα Μεσόγεια.

Το πιο σημαντικό βέβαια είναι ότι στη μάχη αυτή δεν πολέμησαν οι άνδρες των χωριών του Κορωπίου και του Λιοπεσίου αλλά τα γυναικόπαιδα, τα οποία κατάφεραν υπό την καθοδήγηση ενός Κορωπιώτη ιερέα, του παπά Γκίκα να κατατροπώσουν τις δυνάμεις του Κιουταχή που επιχειρούσαν να λαφυραγωγήσουν τα χωριά από το Χαλάνδρι έως το Κορωπί.

Εξίσου σημαντική προσφορά στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης αλλά και στην παρουσία των Μεσογείων στην εθνική προσπάθεια είναι εκτός από τη δημοσιοποίηση της θρυλικής μάχης και ο ζωγραφικός πίνακας που φιλοτέχνησε ο κορυφαίος εικαστικός.

Ο πίνακας αυτός έχει διαστάσεις 80 Χ 110 και έχει ζωγραφιστεί με λάδια πάνω σε κόντρα-πλακέ.

Επί 10 μήνες, σχεδόν ολόκληρο το 2020 τον φιλοτεχνούσε ο ζωγράφος, για να τον έχει έτοιμο το 2021, δώρο στους Μεσογείτες για την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821.

Ο πίνακας παρουσιάζει συγκλονιστικές λεπτομέρειες του γεγονότος, όπως τον τραυματία και τον νεκρό, τους έφιππους Τούρκους που ορμούν λυσσαλέα εναντίον των γυναικόπαιδων, αλλά και την αποφασιστικότητα των αμάχων να προστατέψουν τα παιδιά τους και τον εαυτό τους από τον όλεθρο.

Βλέπουμε επίσης έντρομες εγκύους γυναίκες, μητέρες με τα μωρά τους, παιδιά προεφηβικής ηλικίας, που με πέτρες και σφεντόνες επιτίθενται στον εχθρό, ενώ δυο άλλες ομάδες γυναικών ρίχνονται στη μάχη κρατώντας δρεπάνια, ξύλα και τσεκούρια.

Τα χρώματα του πίνακα, αλλού σκοτεινά, αλλού φωτεινά, όπου κυριαρχούν το μαύρο, το πορφυρό και το χρυσαφί της ξέρας του καλοκαιριού, τονίζουν την ένταση των συναισθημάτων.

Στα πρόσωπα εκφράζεται η αγριότητα και το μίσος των Τούρκων, στους δικούς μας οργή και η αποφασιστικότητα της νίκης, στις μανάδες ο θρήνος και στα μικρά παιδιά ο τρόμος και το κλάμα.

Να σημειωθεί ότι ο κ. Γιάννης Πρόφης έχει ήδη εξαγγείλει να κάνει τον ζωγραφικό του πίνακα δωρεά στον Δήμο Κορωπίου, ώστε το ιστορικό της μάχης να γίνει γνωστό όχι μόνο σε όλους τους δημότες, αλλά και σε όλους τους Μεσογείτες και ιδιαίτερα στις νέες γενιές.

Το ιστορικό της μάχης

Τα στρατεύματα του Κιουταχή πολιορκούν την Αθήνα. Πάνω στην Ακρόπολη, οι αγωνιστές χωρικοί της Αττικής, όλα τα παλικάρια της, αρβανίτες από το Μενίδι, τη Χασιά, την Ελευσίνα και τα Μεσόγεια, μαζί με λίγους Αθηναίους, υπερασπίζονται το φρούριο στον Ιερό Βράχο.

Πριν να ξημερώσει η μέρα, στον Κουρσαλά (Κορωπί), στο Λιόπεσι, στο Μαρκόπουλο και στ’ άλλα μεσογείτικα χωριά, σκιές κινούνται μέσα στα πυκνά σκοτάδια κι ούτε ψίθυρος ακούγεται.

Ομάδες από γυναικόπαιδα και ελάχιστους ηλικιωμένους ξεκινούν από τα χωριά τους και βαδίζουν σιωπηλοί προς τις παραλίες τους: Την Λουμπάρδα, το Πόρτο-Ράφτη, ίσως την Κακιά Θάλασσα και το Δασκαλειό.

Εκεί τους περιμένουν τα καΐκια των πατριωτών νησιωτών για να τους μεταφέρουν στα νησιά του Αργοσαρωνικού ή την Άνδρο και τη Τζιά.

Περπατούν βιαστικά μην τους προλάβουν τ’ άλογα με τους διψασμένους για εκδίκηση Τούρκους άτακτους στρατιώτες του Κιουταχή, που ξεχύθηκαν από από την προηγούμενη ημέρα, 7 Ιουλίου, στο Χαλάνδρι και στα Μεσόγεια, για να λαφυραγωγήσουν, να σκοτώσουν, να βιάσουν, να πράξουν ό,τι πιο ανίερο σκέφτεται το μυαλό τους.

Η πορεία ξεκίνησε από τον Κορωπί, με αρχηγό τον φλογερό Κορωπιώτη παπα - Γκίκα και καμιά διακοσαριά Κορωπιώτες και Λιοπεσιώτες άμαχους, ήσαν όμως οι πιο άτυχοι.

Τους πρόλαβαν οι Τούρκοι πάνω στον δρόμο για τη Λουμπάρδα, στο φαράγγι του Θήτη, πίσω από το λόφο της Παναγιάς της Μισοσπορίτισσας.

Ο παπα-Γκίκας βγάζει στεντόρεια κραυγή και δίνει το σύνθημα της αντίστασης: «Μπίενι! (=επιτεθείτε!) φωνάζει και κι η φωνή του αντηχεί πολλές φορές μέσα στο φαράγγι.

Οι άμαχοι, με πρώτο τον παπά ρίχνονται στη μάχη. Με πέτρες, με ρόπαλα, με φτυάρια, δρεπάνια και σφεντόνες.

«Οι Τούρκοι τρέπονται σε φυγή κι αφήνουν πίσω τους πολλούς νεκρούς» γράφει στο σημειωματάριό του ο μπάρμπα- Παναγιώτης Α. Δήμας, πριν από 70 περίπου χρόνια και συνεχίζει:

«Από τους δικούς μας δεν ξέρουμε αν είχαμε νεκρούς. Όμως ο παπα-Γκίκας λαβώθηκε κι έπλυνε στη Λουμπάρδα τις πληγές του από το νερό που αναβλύζει εκεί».

Γιατί μετά τη νίκη τους οι άμαχοι συνέχισαν την πορεία τους, επιβιβάστηκαν στα καΐκια και γλύτωσαν τη ζωή τους. Στα νησιά, κυρίως στη Κούλουρη, έμειναν για αρκετούς μήνες μέσα στην φτώχεια και στην απόλυτη ένδεια.

Στην ομάδα των Κορωπιωτών – Λιοπεσιωτών συμμετείχε και η οικογένεια Αλαγιάννη από το Μαρκόπουλο, επειδή η Φλωρού, σύζυγος του Αλλαγιάννη, καταγόταν από το Κορωπί, από την οικογένεια Δάβαρη. Εκεί σκοτώθηκε και το νεαρό παιδί της», μας λέει ο φίλος Μαρκοπουλιώτης Δημήτρης Νικολάου.

Σημείωση: Η τοπική παράδοση επιβεβαιώνεται πλήρως από την Ιστορία, βλ. κυρίως «Απομνημονεύματα Αγωνιστών του 21», Νικ. Καρώρης, σ. 75.

Δείτε παρακάτω εξαιρετικές λεπτομέρειες του πίνακα που αποτυπώνουν την ιδιαίτερη τεχνοτροπία του ζωγράφου:

      Ακολουθήστε μας και στο twitter!     

• Facebook